Makina-Erremintaren Museoa (IMH)
1898tik Jose Leon Ziaranek, 1914tik beronek Eulogio Estartarekin batera eta handik aurrera ekintzaile txiki hainbatek ekin zieten makina-erreminta ekoizten Elgoibarren, denborarekin sektore ekonomiko garrantzitsuenean bilakatu, eta nazioarteko merkatuetan lehiatzeko gaitasuna duten enpresak garatu zituzten.
Makina Erreminta Institutuak (IMHk, 1991) omenaldia eskaini nahi izan die langile eta enpresari guztiei, baita gure herria makina-erremintaren fabrikazio eta diseinuaren erreferente bihurtu duten gainontzeko pertsonei ere. Horrela bada, IMHk museoa sortu zuen 1998an industria indartsu honen historiari dagokion zati garrantzitsu bat jasotzeko.
Museoak 400 m2ko azalera erabilgarria du. Hiru nabe ditu: bat erdian, eta beste bi zabalak, alboetan. Bertan 60 pieza baino gehiago ikusi daitezke (fresatzeko makina orokorrak, tornu paraleloak,
karraskatzeko makinak, zulatzeko makinak...) Makina horiek guztiak Elgoibarko makina-erremintaren aitzindariek egin zituzten. Museoa jende guztiarentzat dago zabalik eta sektore horretako langile edo langile ohi ez izan arren, denok ere ederki ulertu genitzake hango azalpen pedagogikoak eta baloratu makinen mugimenduen ikusgarritasuna.
Ikastetxek, enpresetako bisitariek eta edonork bisitara joateko asmoa duena komeni da aldez aurretik hitzordua hartzea honako telefono honetara deituta (tel.: 943744132) ordua eskatzeko.
MUSEOAREN GUNEAK
Mekanizatu tailerra edo erdiko nabea
Erdiko nabea handiena da; bertan hainbat makina martxan erakusten dute, benetako tailerra irudikatuz. Erakusketa hori eraikinaren teilatuko zertxek edo habeek sostengatutako euskarrien bidez eta poleadun transmisio-ardatzen bidez egiten da. Lagin hau erakusketaren atalik garrantzitsuena da. Bertan, mende hasierako mekanizatu tailer bat ikus daiteke: pedal bidez dabiltzan tornua eta balezta-zerrak; txirbila kentzeko, materiala desitxuratzeko eta ebakitzeko makinak; tornuak, karraskatzeko makinak, zulatzeko makinak, zerrak eta XX. mende erdira arte martxan jardun zuten beste makina batzuk.
Errementaritza-galdaragintza edo alboko 1. nabea
Gune honetan errementaritza-galdaragintza lantegi baten erreprodukzioa egin da. Bertan, artisau-ekoizpenerako beharrezkoak diren lanabesak ikus daitezke. Horretaz gain, gure burdinoletan egiten zen "agoa" izeneko masa erdimetalikoaren lagin urrietariko bat ere ikusgai dago. Erakusketa honek industriaurreko aroa islatzen du; horretarako, bailarako antzinako sutegien eta errementerien ekoizpen ereduak azaltzen ditu.
Erdi Aroko tresneria edo alboko 2. nabea
Gune honetan, Erdi Aroko makinak jarri dira ikusgai. Halaber, beira-arasetan garai hartako hainbat lanabes eta mekanismo ikus daitezke. Horiez gain, hormetan, informazio panelak daude eskegita, dozenaren bat gutxi gorabehera, eta horietan sektorearen historia kontatzen zaigu gaztelaniaz, euskaraz eta ingelesez. Argi dago, beraz, erakusketa honen helburuak didaktikoak eta dibulgatzaileak direla.
Guztira, 250 argazki-irudi baino gehiago dira ikus daitezkeenak erakusketa-gela honetan.
Patxi Aldabaldetrecu aretoa
Gela honek Elgoibarko Makina-erremintaren Museoko lehenengo presidentearen izena dauka.
Erakusketak gure industria-tradizioaren eta Estarta y Ecenarro enpresaren ibilbide historiko bat egiten du. Gela honetan, enpresa elgoibartarraren hainbat Sigma josteko makina daude erakusgai. Nazio-mailako eta nazioarteko josteko-makinak ere ikus daitezke, esaterako, Alfa, Singer, Titania Kay & Co.